Kies je doelen voor deelmobiliteit in jouw gemeente, wijk of organisatie!

Je hebt je al georiënteerd in deelmobiliteit. Je weet hoe deelauto’s en deelfietsen werken en jullie zien de voordelen. Je bent dus toe aan een concrete start! Ons doel is jou project een KICK-START te geven (van Dale; ‘snel op gang brengen, een impuls geven’).In twee artikelen benoemen we alle stappen om je projectkeuzes rond deelmobiliteit te maken. In dit deel lopen we langs de vier letters KICK en behandelen;

• Kennis; Wat is nodig voor de start?
• Inventarisatie; Welke doelen willen jullie bereiken?
• Commitment; Met wie gaan het organiseren?
• Keuze; Zijn we klaar voor de start?

1. Kennis; Wat is nodig voor de start van deelmobiliteit?

Een deelauto of -fiets die door meer verschillende gebruikers kan worden gebruikt èn betaald. Dat is wel de kern van deelmobiliteit. Het makkelijk om deze 3 A’s te onthouden;

• Aanbod; Auto, fiets, scooters of combinaties
• App of platform; die gebruikers gemak biedt
• Activatie; Welke rijders gaan de voertuigen gebruiken?

Aanbod

Het begint dus met het aanbod van voertuigen. Meest logische en eerste gedachte is om bestaande voertuigen deelbaar te maken of te gaan delen. Dat kan, ook in combinatie met nieuwe voertuigen.

• Als organisatie kun je zo je wagenpark veel flexibeler maken, voor meer diverse rijders. Door de keuze van een app bespaar je veel administratie en gedoe. Je kunt je eigen wagenpark ook uitbreiden met fossielvrije voertuigen die je deelt.
• In je wijk kun je initiatief nemen door een bestaande auto’s te gaan delen op een peer-to-peer platform als Snapcarr. Maar ook door met een groep een deelauto-aanbieder te kiezen waarmee je eenvoudig en financieel aantrekkelijk een start kunt maken.

Wil je de duurzame stap naar electrisch autodelen of waterstof maken, en dat willen de meeste partijen, dan kun je aanbod creëren door een keuze te maken uit een van de deelauto-aanbieders. Steeds meer bieden ze elektrisch al aan als standaard.

Deelauto-app

Naast voertuigen is de app of het deelplatform een belangrijke noodzaak. Met de keus van de app, zijn ook vaak ook zaken als helpdesk, autoverzekering, prijsmodel en administratie verbonden. Omdat die voor je gebruikers heel belangrijk zijn, is de keus van de app bijna nog belangrijker dan het voertuig. Een voertuig kan je nog vervangen, bij de app wil je dat liever niet. Bij de keus van de app zijn zeker een 5-tal afwegingen te maken:

1. Gebruiksgemak en betrouwbaarheid. Werkt de app intuïtief en eenvoudig, is de registratie goed geregeld (AVG) maar ook; werkt het openen en sluiten van het voertuig vlot. Als jij swiped om de auto te sluiten en de reactie duurt te lang, dan swipe je nog een keer en voor je het weet loopt je app vast. Een betrouwbaar ‘kastje’ in de auto waarmee de app praat is daarom ook onderdeel van het gemak.
2. Zakelijk gemak. Hoe geschikt is de app voor zakelijk gebruik? Welke rapportages, rittenstaten en mogelijkheden heb ik voor gebruik door medewerkers. Is de combinatie met privegebruik goed geregeld? Het is ook relevant de kosten van de app en wat je daarvoor krijgt mee te wegen.
3. Prijsmodel; Welke mogelijkheden biedt de app met betrekking tot zaken als abonnementen, promotiecodes, ‘gesloten’ gebruikersgroepen, tijdslots voor groepen rijders? Hoe meer mogelijkheden, hoe meer kans dat er ook een fit is met verschillende type gebruikers.
4. White-label; Open of gesloten? Een eigen app met logo’s van jouw bedrijf of initiatief kan het gevoel van ‘onze app’ vergroten. Een gesloten gebruikersgroep ligt dan ook voor de hand. Maar bedenk ook dat integratie met andere voertuigen en groei in je regio voor gebruikers juist belangrijk kan zijn; kies de app of het platform dus ook op groei.
5. En als laatste integratie; voorziet de app nu of in de toekomst met de integratie tussen meerdere voertuigaanbieders als fiets en OV? Dan kom je in de wereld van Tomp-Api’s en MAAS; Mobility as a Service. Een zich snel maar ook nog wat wild ontwikkelend gebied met veel spelers. Wil je dit nu al per se, dan is de keus qua deelauto-aanbieders nog zeer beperkt en vooral in landelijke regio’s lastiger.

Onze tip; Zie de app niet als ‘inbegrepen’ bij de auto- of fiets-partij, maar bekijk het ook andersom. Welke app past bij je gebruik en welke opties moet die dan hebben. En kijk dan welke voertuigaanbieders er met die app werken. Beter ‘safe then sorry’.

Activatie deelmobiliteit

Oké, voertuig en app; check. We kunnen los! Nu alleen nog gebruikers. Oeps, laat dat nu juist het lastigste en soms ook minst voorbereidde onderdeel zijn. De activatie. Zeker in organisaties is het niet zomaar gezegd dat je medewerkers vlot in zo’n auto stappen. Ook een auto in een wijk of bij een mooie hub heeft misschien wel een paar stickers, maar hoe weten mensen dat die er ook voor hen staat en hoe het dan werkt?

In je selectie en plan kun je je laten begeleiden door meerdere partijen. Dat kunnen zijn:

• Adviseurs die helpen beleid te formuleren en de markt goed kennen.
• ‘Makelaars’ die helpen zowel met selectie als met activatie van 1^{e start}
• Aanbieders zelf, die natuurlijk ook hun eigen praktijkervaring hebben.

Vraag bij je inventarisatie van auto en app dus ook naar de ervaring en aanpak rond de activatie. Binnen organisaties of juist in combinatie met prié-gebruik. Het succes van deelmobiliteit staat of valt met meerdere gebruikersgroepen. Maak dus vooraf een plan hoe je dat wil aanpakken, zowel voor als na de plaatsing van de deelvoertuigen.

2. Inventarisatie; Welke doelen zijn te bereiken met deelmobiliteit?

Jullie overwegen te starten met deelmobiliteit. Top! Bij elke start hoort een finish, met misschien nog een paar mijlpalen onderweg. Je begrijpt waar ik naar toe wil; bepaal vooraf wanneer je tevreden bent over je project. Welke doelen zou je kunnen en willen stellen?

De volgende vijf doelen zouden deel uit kunnen maken van je project;

1. Duurzaamheid. Een inkopper, maar ook een die al snel vaag kan blijven. Met deelauto’s of fietsen kun je als organisatie concreet bijdragen aan duurzame doelen als minder CO2, meer fietsen, meer OV-gebruik en meer fossielvrije kilometers, liefst op duurzaam opgewekte stroom. Dit is allemaal meetbaar. Dus maak ze vooraf concreet, zeker als werkgever of gemeente.
2. Lagere kosten. Ja graag! Even aan de portemonnee denken. Als gebruiker ga je een bewustere reiskeuze maken en je betaal alleen nog per rit of een abonnement. Ook als bedrijf bespaar je op je mobiliteitskosten. En je krijgt een flexibeler wagenpark, met kortere contracten en lagere administratieve lasten. Ook kun je sturen op minder declaraties.
3. Minder bezit. Zowel als bedrijf als prié kan het bezit afnemen. Je hoeft die 2^e auto niet meer te kopen of kan de leasevloot afbouwen. Met deelvervoer daalt het bezit. Ook medewerkers profiteren prié, omdat ze niet gedwongen zijn hun priéauto in te zetten voor dienstreizen. Je biedt ze een duurzaam alternatief en kennismaking met fossielvrij rijden.
4. Meer ruimte. Deelmobiliteit spaart ruimte doordat er per saldo minder voertuigen nodig zijn. Een effect kan dus zijn dat je minder parkeerplaatsen bij je bedrijf nodig hebt, of meer ruimte (voor groen) in je wijk of straat creeert.
5. Aantal voertuigen of gebruikers. Met hoeveel deelauto’s wil je starten en wanneer ben je na het 1^e en 2^e jaar tevreden; Meer auto’s, meer locaties of meer vaste gebruikers? Het stellen van doelen en ambities zet je project in ieder geval op scherp. Wees daarbij reëel; het vergt zeker een langere adem om tot succes te komen.

Stel voor je initiatief tenminste een aantal richtinggevende doelen, die je altijd onderweg kunt bijstellen. Het bied je ook houvast om elk kwartaal even te ‘temperaturen’ en de succesjes van je project expliciet te maken.

3. Commitment; Met wie ga je de deelauto’s organiseren?

We zijn vanuit jouw interesse in deelmobiliteit begonnen aan de voorbereiding van een succesvolle projectstart. En daarbij hebben we al veel keuzes voorbij zien komen, als  basis voor jouw KICK start. We zijn inmiddels bij de C. Van communicatie, commitment en ‘centjes’. Dat zijn de drie succesversnellers.

Communicatie

Met werving en communicatie zul je in een bepaald gebiedje de eerste gebruikers moeten vinden. Dat kan bij bedrijven, onder bewoners of bij bezoekers zijn.

Als KERN van activatie van potentiele gebruikers helpen deze 3 B’s:

• Bewoners; die hebben incidenteel of structureel (2^e) auto nodig
• Bedrijven; die hebben vaste mobiliteitspatronen op werkdagen.
• Bezoekers; die kunnen voor aanvullend gebruik zorgen

Hoe vind je die eerste gebruikers?

• Ben je gemeente? Makkelijk, jullie hebben een hele groep inwoners en medewerkers! Maar in welk dorp en welke locaties zou je als beste kunnen starten?
• Ben je bedrijf? Makkelijk, je hebt al een groep medewerkers! En misschien ook wel buur-bedrijven of een bedrijfsvereniging met wie je samen zou kunnen optrekken. Als er ook bewoners of bezoekers in je gebied zitten, zit daar ook nog potentie!
• Ben je lokale organisatie of netwerk? Je hebt leden en communicatie-kanalen. Die kun je inzetten. En probeer zeker op te trekken met de gemeente en bedrijven; een aantal vaste gebruikers vergroot de mond-op-mond-reclame.

Commitment

De tweede C is die van commitment. Is er een kern van collega’s of partijen met wie je de komende maanden op kunt trekken naar de start en er voorbij? Die zoeken we. Dat kunnen mensen of partijen zijn vanuit duurzaamheid, vanuit verkeer, vanuit facilitair, bedrijfsvoering of personeelszaken. Maar ook mensen met gevoel voor communicatie en netwerken om de eerste gebruikers of (bedrijfsmatige) abonnementshouders te vinden. Kortom een mix van mensen die er zin in hebben dit project te laten slagen.

Vaak is het helpend ze eerst mee te nemen in een kennissessie over de mogelijkheden en praktische zaken. We maken vaak mee dat een enthousiaste aanjager intern vastloopt in de veelheid aan vragen die hij van anderen krijgt. Vragen die uit onbekendheid en nieuwigheid ontstaan. Waar jij misschien niet direct het antwoord op hebt, maar een praktijkdeskundige wel. Help elkaar onzekerheden snel weg te nemen.

Projectbudget

Als laatste het geld, de ‘centjes’. Met een projectbudget kun je de volgende zaken organiseren en daarmee zowel een goede start van deelmobiliteit als een wat langere adem realiseren. Een mix van onderstaande 7 zaken kunnen deel uitmaken van jullie startpakket:

1. Verkennend onderzoek. Is er interesse en welke locaties zijn geschikt?
2. Mobiliteits-scan. Welke middelen en kosten hebben we nu? Welke doelen, stappen en baten zijn haalbaar voor onze organisatie?
3. Middelen en regelingen. Ondersteunende zaken als laadpalen maar ook regelingen of acties die eerste gebruik kunnen prikkelen.
4. Promotie en activatie. Informatie-sessies en werving van testrijders.
5. Demo- of introductieperiode. Gebruik van eerste voertuigen op 1 of meer locaties. Als er genoeg vaste gebruikers zijn komt er een vaste auto.
6. Aanbod-garantie. Door sponsoring, subsidie of abonnementen garanderen dat de deelvoertuigen bijvoorbeeld tenminste 1 jaar beschikbaar blijven.
7. Loyaliteits-acties. Acties om gedrag van (zakelijke) gebruikers te belonen.

Natuurlijk is het benodigde budget sterk afhankelijk van hoeveel mensen je wilt betrekken, de reikwijdte van het gebied en van de aard van je organisatie. Jullie eigen kennis en waarin je ondersteund wilt worden, bepalen de ingrediënten van projectbudget.

Samengevat nog een keer de drie succesversnellers voor een deelmobiliteitsproject;

• Communicatie; Die is (extern) nodig naar potentiële partners en gebruikers.
• Commitment; Die is (intern) nodig van een compacte werkgroep!
• Centjes in projectbudget; Die zijn nodig voor het eerste (half) jaar aanbod en activatie.

4. Keuze; Zijn we klaar voor de start?

We hebben het gehad over aanbod, app en activatie. Over doelen, commitment en budget. Genoeg om je voor te bereiden. De vraag is nu; ben je er klaar voor?

Wij kunnen je nog meer lekker maken met de besparingen die je als werkgever kunt ophalen, met de uitstraling en maatschappelijke bijdrage die je als gemeente kunt realiseren en met de lol en saamhorigheid die je als groep bewoners kunt bereiken (naast lagere kosten). MAAR, deelmobiliteit realiseer je alleen samen. Daar komt enige inspanning bij kijken, voor en na de start. Zijn jullie daar klaar voor?

Onze ervaring met partijen die willen starten met deelmobiliteit is drieledig;

1. We zien partijen partij of gemeentes die veel informatie verzamelen en kansen en opties zien (misschien teveel?). Maar uiteindelijk niet overgaan tot actie. Duizelt het je al en zie je op tegen het vervolg? Dan denken we dat deelmobiliteit (nog) niet bij je past. Blijf aangesloten en je ontvangt van ons regelmatig nieuws.
2. We zien partijen die zich goed informeren en voorbereiden, maar nog net een duwtje nodig hebben om te starten. Wij willen ze graag helpen met specifieke kennis of antwoorden; waar een wil is, ontstaat een weg. Wij en andere partijen hebben het tenslotte vaker gedaan!
3. We zien energieke, kleine groepen aanjagers en ambassadeurs in gemeente, bedrijf of buurten, die in korte tijd, heel actie gericht een mooi resultaat weten te behalen. Partijen die met een beetje praktijkondersteuning een vliegende start maken. Zijn jullie dat?

Ben je klaar om die succesvolle kick-START te maken met deelmobiliteit?

In een volgend artikel gaan we nog een stap dieper te praktijk in. En bereiden we je voor op stappen die je gaat tegenkomen.

Wil je over de vervolgstappen lezen. Klik dan HIER.

PS Wil je het artikel dat qua proces een stap terug gaat? Lees dan DIT artikel