Dit helpt je bij de voorbereiding van deelmobiliteit

Jij of je organisatie weet wat de kern van deelmobiliteit is en je hebt enig gevoel gekregen wat ervoor nodig is. Je hebt de orientatiefase dus achter de rug. In dit artikel behandelen we een aantal aspecten die je helpen om voorbereid aan een start te beginnen.
Dit deel van de Kick-Start gaat langs de volgende onderdelen;

Samenwerking; Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Met wie start je het project?

Terrein                                  Waar kun je starten en wat zijn goede plekken?

Aanbod                                 Welke smaken en soorten autodelen zijn er?

Regels                                   Hebben we daar ook mee te maken?

Terugblik                            Waar sta je nu in het keuzeproces?

1. Met wie start je het deelauto project?

Om een deelauto-project te starten heb je naast een aanbieder een aantal partijen nodig in je proces. We sommen die even voor je op, zodat je een beeld krijgt. Niet met iedereen is de samenwerking even noodzakelijk of intens.

Jullie zelf, intern

Als gemeente, bedrijf of netwerk heb je intern met een paar mensen te maken.

• Allereerst met de bestuurders of beslissers, zeker vanuit financiële zaken maar ook vanuit communicatie.
• Bij bedrijven daarnaast degene die nu over wagenpark gaat (als die er is), over middelen (als laadpalen, fietshokken) en regelingen (bv huidige lease -regeling of declaraties).

Je krijgt intern vaak al snel éél vragen op je af. Het is tenslotte nieuw en anders. Al die vragen kan voelen als weerstand, maar het is ook gewoon zoeken naar ieders rol en bevestiging dat het al kan en ook gebeurt. Neem je collega’s op tijd mee en laat je anders ondersteunen door een partij die al ervaring heeft.

Gemeente

Je hebt vrijwel altijd met de gemeente te maken en de gemeente kan een belangrijke rol spelen om jullie project te helpen slagen.

• De gemeente gaat over de ruimtelijke ordening dus zaken als parkeren en laadpalen. Zo mag misschien tijdelijk een bestaande laadpaal benutten of willen ze helpen een nieuwe te plaatsen. Er zijn vergunningen van toepassing (zie R van regels).
• De gemeente heeft duurzame doelstellingen en (hopen we) ambities om startende duurzame initiatieven van bedrijven of particulieren te ondersteunen. Dit kan financieel, met introductie bij netwerken, promotie en met faciliteiten.
• De gemeente is ook werkgever en dus een potentiele gebruiker van het deelaanbod. Zij kunnen de auto’s in werktijd gebruiken en bewoners of medewerkers in avond en weekenden. Een mooie voorbeeldrol dus!
• De gemeente wil misschien meewerken aan een verkenning van interesse via een interesse-onderzoek of een locatie-scan van potentiele startplaatsen.

Gooi in je oriëntatie-fase dus zeker een eerste balletje op bij een wethouder, een beleidsmedewerker duurzaamheid of verkeer & vervoer. Dat kan zeer verhelderend zijn.

Lokale netwerken

Misschien ben je zelf zo’n netwerk. Als Mobi hebben we al meerdere energiecooperaties geholpen om een deelauto-project op te starten. Lokale netwerken hoeven zelf geen (financieel) risico te lopen met de auto’s. Jullie inzet of die van andere netwerken als wijkteams of bedrijfsverenigingen ligt vooral ook in de communicatie. Bijvoorbeeld elkaars (social) media benutten om een interesse en haalbaarheid te onderzoeken. Of door een online kennissessie te organiseren voor de 1^e geïnteresseerden. Ook die hebben vaak veel vragen.

2. Waar kun je als beste starten met deelauto’s?

Deze vraag kan eenvoudig te beantwoorden zijn; gewoon ‘voor de deur’! Dat is inderdaad mogelijk bij een gemeentehuis of een bedrijfs(verzamel)pand. Wil je meer dan alleen je medewerkers verleiden de deelauto te gebruiken (en dat wil je!) dan is het zaak iets verder te kijken. Bijvoorbeeld plekken waar (meer) bewoners zitten of bezoekers komen. Dat kan dus ook het dorpshuis, de lokale garage of een station zijn. De zichtbaarheid van de locatie, de veiligheid en de voorzieningen kunnen ook net dat verschil maken. Een ‘hub’ of overstapplek met OV heeft vaak veel bezoekers, maar of de locatie ook aantrekkelijk is voor bewoners en bedrijven is te checken.

Denk in deze fase dus alvast een beetje na over de potentie van locaties.

3. Welk aanbod aan deelauto’s is er?

Nu wordt het al wat interessanter en concreter. Maar mogelijk ook verwarrend. We doen een poging om je door de bomen het bos te laten zien.

• Type voertuig. Auto, fiets, scooters, busjes. Electrisch, waterstof of brandstof? Onze ervaring is dat de stap naar electrisch voor gebruikers kleiner is dan vaak gedacht. Ga dus gerust voor duurzaam! Bij electrisch is het bereik van de auto-accu en de oplaadsnelheid wel iets om rekening mee te houden. Je aanbieder weet daar alles van.
• Type deelauto. We onderscheiden de particulier die zijn auto deelt, de poolauto van een bedrijf en de ‘gewone’ deelauto. Als laatste noemen we de deelauto+; een auto met vrijwillige chauffeur, voor ouderen en zorgritten dus een + voor chauffeur, leeftijd en de sociale component. Wat voor jullie past hangt van je doelen af.
• Type risico. Je kunt zelf een auto aanschaffen of volledig leasen en deelbaar maken. Dan zijn alle inkomsten voor jullie, maar het risico bij te weinig gebruikers ook. Dit is vooral voor bedrijven interessant. Waarom? De auto is door de app sleutelloos, de rittenadministratie is sluitend en het administratieve gemak groot. Looptijden zijn vaak flexibeler dan lease.
• Type gebruikers. Staat de auto open voor een gesloten gebruikersgroep (closed usergroup) of voor alle potentiele gebruikers in een gebied? Je kunt kiezen een auto dus alleen te delen met 5 bewoners die elkaar kennen, met alleen jullie medewerkers of ook juist voor buren en bezoekers.
• Type app. De apps verschillen in ‘knoppen’ en gemak, maar ook in welke vormen van deelmobiliteit en tarieven ze ondersteunen. Steeds vaker zijn meer soorten voertuigen mogelijk (auto+fiets) en ook de combinatie met OV-ritten groeit in de zogenaamde MAAS-apps. Het veld van platforms en apps is enorm in beweging, dat zal steeds completer worden. Laat je daarin dus ook adviseren.
• Type prijsmodel. Er zijn veel mogelijkheden en varianten. Meestal betaal je per kilometer en per uur. Soms nog apart voor het laden onderweg? Ook kun je vaak een abonnement afsluiten waarmee je korting krijgt en dus aantrekkelijker rijdt bij regelmatig gebruik. Zijn die abonnementen per maand opzegbaar? Voor de incidentele gebruikers wil je de maximale prijs per dagdeel weten. Soms  betaal je (eenmalig) een entreebedrag of als maandabonnement (€ 5,-/€ 10,-). Bedrijven kunnen vaak voor langere periode een vast bedrag betalen en dan alleen nog per kilometer betalen.

Samengevat. Er is veel aanbod! Onze ervaring is dat het lastig is deze soms grote verschillen op een rij te zetten. Of het voor iemand goedkoper is wordt bijvoorbeeld sterk bepaald door de aard van het gebruik (soms, regelmatig, vaak) en of het zakelijk of prié is. Onze tip is niet teveel op prijs te willen concurreren met de eigen auto. De deelauto is vooral flexibeler, duurzamer en ! goedkoper als je hem regelmatig gebruikt.

4. Hebben we nog met regels rond deelauto’s te maken?

Haha, wat dacht je? Ja, helaas wel. Al valt het ook wel weer mee hoor. De meeste zaken worden door de apps en voertuigaanbieders geregeld. Denk daarbij aan verzekering, belasting en privacyregels. Er zijn een paar dingen die je in deze fase moet weten;

• Rittenstaat. Als bedrijf moet je aan de belasting een rittenstaat kunnen overhandigen. Deze moet dus uit de administratie van je app-aanbieder komen. Dat is meestal wel goed geregeld, maar maak er zeker goede afspraken over.
• Rijbewijs. Om als gebruiker te kunnen rijden heb je een geldig rijbewijs nodig. Dit wordt gecheckt als je een account aanmaakt in de deelaanbieders app. Hiervan moet je daarom foto’s maken en opsturen. Dat is beveiligd en AVG proof. Maar mensen schrikt dit soms af. Niet nodig. Let op; aanbieders hanteren vaak een leeftijdsgrens van 21 jaar als drempel voor minder ervaren rijders.
• Vergunning. Om een deelauto te mogen plaatsen in openbaar gebied vraagt de gemeente meestal een parkeervergunning en/of een verkeersbesluit om een laadpaal vrij te maken voor vast gebruik van de deelauto.
• Verzekering. De deelauto moet als deelauto verzekerd zijn. Je kan een bestaande auto technisch heel eenvoudig deelbaar maken door een kastje in laten bouwen, maar het verzekeren is minder makkelijk. Het wordt slechts gedaan door een paar verzekeraars en ook die zijn ze selectief.
• Laadpaal. Voor een elektrische deelauto (of fiets) is laadvoorziening nodig. Het zal per gemeente en aanbieder van de laadpaal (de concessiehouder) verschillen hoe snel je een laadpaal krijgt met toestemming voor gebruik van een deelauto. Soms regelt de aanbieder dit voor je, maar neem hier in ieder geval de tijd voor. Onze ervaring is dat startende projecten vaak van bestaande laadpalen gebruik mogen maken. Is auto een blijvertje of groeit het aantal auto’s, dan start je de aanvraag van een nieuwe voorziening.

De regels vallen dus mee, maar even alert zijn in je contact met aanbieders en vooral ook tijdig bij de gemeente informeren naar dit soort zaken. Als bedrijf heb je natuurlijk ook met interne regels te maken. Die zul je soms willen aanpassen om deelmobiliteit te stimuleren of de baten echt te realiseren.

5. Waar sta je nu?

Ons doel was je te helpen bij je oriëntatie in deelmobiliteit. Zodat we jullie een Kick-Start geven (van Dale; ‘snel op gang brengen, een impuls geven’). We hebben vaak de deelauto aangehaald als voorbeeld. Met fietsen en scooters is het grotendeels hetzelfde, maar daar zijn de financiële aspecten wat minder groot of anders.

Ben je overvallen met informatie? Wij redeneren vanuit het idee; beter goed voorbereid op reis, zodat je weet wat je onderweg gaat tegenkomen. Daarom hebben we veel vragen proberen te beantwoorden die wij vaak krijgen en die jij dus ook gaat stellen (en als jij het niet doet, dan je collega of die gebruikers wel!).

Alles is bedoeld om je een betere keuze te kunnen laten maken of deelmobiliteit iets voor jullie organisatie is. Nu je de basis en de opties een beetje op een rij hebt, kun je ook dingen gaan wegstrepen. Keuzes maken. Zodat je met focus kunt verschijnen aan de start!

Wil je een stap verder en een concreet project voorbereiden, dan hebben we HIERÂ nog een gratis artikel voor je

PS Wil je het artikel dat qua proces een stap terug gaat? Lees dan DIT artikel.